Armoede: definitie
Zie ook Armoede hindernissen en Armoede oorsprong
Armoede is volgens de definitie van de Verenigde Naties het niet kunnen voorzien in de eerste levensbehoeften. Zij ontstaat wanneer een persoon of een groep mensen onvoldoende betaal- en/of ruilmiddelen heeft om in de primaire levensbehoeften te kunnen voorzien. De bestaansmiddelen hiervoor zijn wel aanwezig, maar ze kunnen als gevolg van schaarste onbetaalbaar worden. Primaire levensbehoeften omvatten zaken als schoon en drinkbaar water, voedsel,kleding, huisvesting en gezondheidszorg. Zij gelden als noodzakelijk om een menswaardig leven te kunnen leiden. Deelnemen aan het sociale leven, degelijk onderwijs en ontspanning kunnen als secundaire levensbehoeften beschouwd worden. Het tegengestelde van armoede is welstand. Het tegengestelde van schaarste is overvloed. Het verschil tussen armoede en welstand wordt aangeduid door de armoedegrens (Armoede, n.d.). Jan Vranken beschreef armoede als een netwerk van sociale uitsluitingen, 'dat zich uitstrekt over meerdere gebieden van het individuele en collectieve bestaan'. Essentieel voor hem was dat dit 'de armen scheidt van de algemeen aanvaarde leefpatronen van de samenleving' en dat ze 'deze kloof niet op eigen kracht kunnen overbruggen' (Janssens n.d.). Volgens Patrick Janssens kan je deze kloof ook niet overbruggen zonder eigen kracht. As a matter of definition, it is useful to distinguish between three degrees of poverty: extreme (or absolute) poverty, moderate poverty, and relative poverty.
- Extreme poverty means that households cannot meet basic needs for survival. They are chronically hungry, unable to access health care, lack the amenities of safe drinking water and sanitation, cannot afford education for some or all of the children, and perhaps lack rudimentary shelter—a roof to keep the rain out of the hut, a chimney to remove the smoke from the cook stove—and basic articles of clothing, such as shoes. Unlike moderate and relative poverty, extreme poverty occurs only in developing countries.
Moderate poverty generally refers to conditions of life in which basic needs are met, but just barely. Relative poverty is generally construed as a household income level below a given proportion of average national income. The relatively poor, in high-income countries, lack access to cultural goods, entertainment, recreation, and to quality health care, education, and other perquisites for upward social mobility (Sachs 2005, 20).
Maar armoede is meer dan een financieel tekort, zegt hij, wijzend op het almaar wegdrukken en wegconcurreren van mensen. Er is sprake van “een in ons systeem ingebakken wetmatigheid, die de tegenstellingen tussen rijk en arm veroorzaakt en verscherpt. Egoïsme, egocentrisme, individualisme, allemaal drukbezet, twee banen, het moet allemaal beter en sneller. En dan is er geen tijd meer voor een ander, waardoor mensen van elkaar vervreemd raken.” Een grote mentaliteitsfout, die zit ingebakken in het liberale kapitalistische systeem (Habets 2008, 33). Het begrip 'armoede' draagt in zich de grondbetekenis van 'afdwalen van de normale weg', en daardoor 'in een hopeloze toestand geraken'. De woorden erbarmen, barmhartig en ontfermen wijzen op de reactie van de weldenkende, gevoelige mens tegenover deze afwijkende toestand (Libbrecht 1997, 6).
Bronnen:
Armoede. (n.d.). In Wikipedia. Gebruikt 17 februari 2013, van http://nl.wikipedia.org/wiki/Armoede
Habets, J. (2008). Over zelfgemaakte drempels. Leeuwarden: Uitgeverij Elikser B.V.
Janssens, P. (n.d.). Voor wat hoort wat. Naar een nieuw sociaal contract. Antwerpen: De bezige bij.
Libbrecht, U. (1997). In Arren Moede. Over teveel en tekort. Leuven: Davidsfonds.
Sachs, J. (2005). The end of poverty. How we can make it happen in our lifetime. England, London: Penguin Books.